Page 6 - Boşnak Dünyası Gazetesi Ocak 2017

6 KÖSE YAZISI

Etnik ve dini sürtüsmeler
ya da iç savas degil;

Planli sistematik soykirim
Prof. Dr. Adem Fazlioglu

5 Nisan 1992’de Saraybosna’da ilk kursun atilma- Maalesef Bosna’daki olanlar hakkinda yüzeysel Murphy net bir sekilde ifade etmistir.
sindan ve tip ögrencisi Suada Dilberoviç’in öldü- bilgileri olanlar, konuyu derinlemesine inceleme-
rülmesinden bu yana yirmi bes yil,çeyrek asir geç- yenler, bati kaynakli referanslar kullananlar ço- 1994-97 yillari arasinda Birlesmis Milletler Bosna
ti. Dünyaya ve özellikle ülkemizde özellikle bati gunlukla art niyetsiz ama zalimden yana cümleler Yüksek Temsilcisi’nin özel danismanligini ve söz-
kaynaklarini referans alan entelektüellere, sokak- kurmaktadir. cülügünü yapmis olan Colum Murphy’nin savasin
taki vatandasa Bosna’da 1992-1995 yillari ara- “Etnik ve dini sürtüsmeler... Iç savas...” gibi Bos- gerçek nedeni hakkinda sergiledigi erken ve na-
sinda yasananlarin bir iç savas, bir etnik ve dini na’da Bosnaklarla Sirplarin farkli etnik kimliklerden dir anlayis, hem Bosnalilar hem de insan haklari
sürtüsmeler olmadigini, bunun tamamen Sirplar ötürü kavga etmediklerini ama Sirplarin gelecek savunuculari arasinda taninan bir kisi olmasina
tarafindan planlandigini anlatamadik. tahayyülleri yani “Büyük Sirbistan” için Balkanlar’i yol açmistir. Bu anlayisini hem resmi basin açikla-
kan gölüne çevirdikleri, bunun için soykirim yap- malarinda hem de kitabinda göstermistir. Colum
Olanlari “etnik ve dini sürtüsmeler... Iç savas...” tiklari bugün net olarak ortaya çikmisken hala iç Murphy tarafindan kaleme alinan “Aza Beast, Sa-
gibi kelimelerle tanimlamak, zalimle ayni düsün- savas ve etnik uyusmazliklardan söz etmek Sirp- vasin Köklerine Inmek, Bir Bosna Savas Günlügü“
celeri paylasmak, onun istedigi dili kullanmak an- larla ayni çizgide bulusmak gibi... kitabi Türkçeye büyükelçimiz Melek Sina Baydur
lamina geldigini vurgulayamadik. Tekrarlamakta yarar görüyorum. Uluslarara- tarafindan çevrilmis ve kitap sonuna basin açik-
lamalari eklenmistir. COLUM MURPHY’nin kariyeri-
Bakin Almir Imsireviç tarafindan yazilan ve Bilge si toplumun, özellikle Avrupali güçlerin ve benim ni bitiren düsünceleri özetle söyledir;
Emin tarafindan ülkemdeki belli bir kesimin inandigi gibi, “tarihi
çevrilen ve yö- nefretler”in “birdenbire” ortaya çikmasiyla degil, “Sirbistan ve
netilen “Eger Bu tamamen planlanarak, tamamen hesaplanarak Sirplar, sistema-
Bir Film Olsaydi” olmustur. Planlandigini görmek için, asagidaki tik ve gayet dik-
isimli oyun Istan- haritaya bakmak yeterli. Büyük Sirbistan için Bos- katle planlanmis
bul Devlet Tiyat- naklar çogunlukta oldugu tüm yerlerden temiz- bir etnik temizlik
rolari tarafindan lenmislerdir. harekati, soyki-
bu sezon sahne- Bu gerçegi yalnizca; otuz yili asmis diplomasi rim baslattilar ve
lenmektedir. T24 deneyimi çerçevesinde Birlesmis Milletler Genel uyguladilar.”
yazari Zeynep Sekreteri’nin ekibinde ve BM Güvenlik Konseyi’n-
Aksoy oyun hak- de siyasi memur ve insan haklari uzmani olarak “Soykirima -hiç-
kinda görüslerini çalismis ve gelecegin BM genel sekreteri görevine bir zaman- izin
yazarken ; “1992 en uygun kisi olmasina ragmen Bosna’daki ger- verilmeyecegine
Bosna savasi… çekçi tutumu yüzünden görevini kaybeden Colum defalarca söz
Yugoslavya’nin veren ve sözünü
dagilmasindan tutmayan, Bos-
sonra çikan etnik na’yi defalarca
ve dini sürtüs- hayal kirikligina
melerin bir böl- ugratan ulus-
geyi esir almasi, lararasi toplum
dünyanin seyirci oldu.”
kalmasi, Birles-
mis Milletler’in Halen Cenevre
islevsiz bir kukla- Diplomasi ve UI-
ya dönüsmesi,” uslararasi iliskiler
... “...ama yine de derli toplu bir oyun “Eger Bu Bir Okulu Baskani ve sahibi olan Colum Murphy Isviç-
Film Olsaydi”. Bosna savasi üzerine yazilmis en re’de yasamaktadir.
basarili, en unutulmayacak is olmadigi kesin ama
savasin, iç savasin, irkçiligin korkunçlugu ve yikimi “Ister evim, ister yurdum, ister kilisem olsun, inan-
üzerine bir daha düsünmek için izlenmeye deger madigim seye hizmet etmeyecegim ve kendimi
elbette” seklinde yorum yapmakta, düsüncelerini olabildigi kadar özgürce ve olabildigi kadar bü-
açiklamaktadir. tünlükle dile getirecegim bir hayat ya da sanat
tarzi bulmaya çalisacagim” diye yola çikan Dub-
Yine Sükran Soner, köse yazisinda “Kaçinilmaz linli James Joyse gibi yüzyil sonra Dublinli COLUM
görülen irklar, dinler, mezhepler, asiretler, her tür MURPHY de magdurlar adina, insan haklari ve
alt kimlikten halklarin çatistirilmalari, sonsuza ka- uluslararasi hukuk adina konusan, inandigi da-
dar uzatilabilecek parçalanmalari süreçlerini an- vaya hizmet eden, özgür bir hayat tarzinin tem-
layabilmede, Balkanlar’da yasatilanlarin en çar- silcisidir. Bosna için kalbi çarpanlar kendisini asla
pici örnek oldugunu düsünmüsümdür” ifadelerini unutmayacaklardir.
kullaniyor.