Page 14 - Boşnak Dünyası Gazetesi Temmuz 2017

14 KÖŞE YAZISI

Mübarek Ramazan ayının ardından...

Oruç ve İlahi Adalet!

doçent programa bağlanarak, kışında 6 ay gece sürer. Güney yarım Bilimciler unvanları ne olursa olsun,
Allah’ın oruç konusunda, daha kürede de tam tersi olur. önyargılı olmamalıdırlar. Her konuyu
fazla hatalı olan hicri takvimi objektif ve önyargılı olmadan ele alıp,
insanlara farz kılması, daha az Dolayısı ile eğer bir insan hicri takvi- sadece bilimsel veriler ile açıklamak
hatalı olan miladi takvimden me göre oruç tutuyorsa, Ramazan ayı yolunu seçmelidirler.
haberdar olmaması ve orucu her sene, bir önceki seneye göre 10
bu takvime göre farz kılmama- gün erken başlıyorsa o insan, kuzey Peki, 6 ay gündüz, 6 ay gece olan ku-
sı, (haşa) Allah’ın yok olduğu- kürenin, kutup bölgesi hariç neresin- tup bölgelerinde nasıl oruç tutacak-
Bir Ramazan ayını daha geride bırak- nu gösterdiğini savunuyordu. de yaşıyor olursa 33 yıllık hayatı bo- sınız? Hatta 22, 23 saat gündüz vakti
tık. Allah tutulan oruçlarınızı ve yapı- Bunun yanında, (haşa) Allah’ın hicri yunca orucu uzun süre tuttuğu kadar süren (İzlanda, Norveç, Sibirya, An-
lan her türlü ibadetlerinizi kabul etsin. takvimi farz kılması sonucu oruç tutan bir o kadar da kısa sürelerde tutmuş tarktika gibi) yerler için kural ne olma-
33 yıl sonra yine aynı tarihte oruca insanlar arasında büyük bir adalet- olur. 33 yılda tutuğu oruç süresini saat lıdır? Bu konu tamamen ilahiyatçıların
başlanacak ve yine aynı tarihte Bay- sizlik yarattığını, kuzey yarım kürede olarak hesaplar ve bunu 33 yıldaki alanına girer ve son yıllarda ilahiyatçı-
ram yaşanacaktır. Aklınıza hemen şu (Türkiye’nin bulunduğu yarım küre) gün sayısına bölerseniz göreceksiniz lar şu ayette çözümün olduğunu söy-
soru gelebilir. Neden 33 yılda bir oruç 16 saat oruç tutulurken, güney ya- ki günde ortalama 12 saat oruç tutmuş lüyorlar;
aynı tarihe denk geliyor ve neden Ra- rım kürede (Afrika, Güney Amerika, olur. Bu durum her iki yarım küre için
mazan ayı her sene, bir önceki seneye Avustralya, vs.) 8-9 saat tutuluyor di- de geçerlidir. Bakara 184 ayeti:
göre 10 gün önce başlıyor? yerek bunun büyük bir haksızlık oldu- “Oruç sayılı günlerdir. Sizden kim
ğunu söyleyerek ilahiyatçı hocamıza Eğer Allah (c.c.), miladi takvime göre hasta ya da yolculukta olursa, tut-
Bildiğiniz gibi günümüz dünyası “mi- bu konuyu sormuştu. oruç tutmamızı farz kılmış olsaydı kor- madığı günler sayıca başka günler-
ladi (güneş) takvimi” kullanmaktadır. kunç derecede adaletsiz bir manzara de tutar. Oruca gücü yetmeyenler
Bunun bir yılına “miladi (güneş) yıl” Bayraklı hocamız benim gibi bir jeofi- oluşurdu. Şöyle ki; kuzey yarım küre- ise bir yoksul doyumu fidye verir.
denir. İslam dininin doğduğu ve yayıl- zik mühendisi olmadığı için, bilimsel de yaşayanlar için (bu seneki Rama- Bununla beraber kim gönüllü ola-
maya başladığı 7. asırda ise Arap Yarı- ve tatminkar bir cevap veremiyordu. zan ayını örnek verirsek, orucu Mayıs rak hayır yaparsa, bu kendisi için
madası’nda “hicri (ay) takvim, kameri 1999 Büyük Marmara Depremi sıra- ve Haziran ayı içinde tuttuk) her sene daha iyidir. Eğer bilirseniz oruç tut-
takvim” kullanılıyordu. Bu takvimin sında Hulki Cevizoğlu ile çok sık gö- orucu aynı ayda tutacak, ekvatorda 12 manız sizin için daha hayırlıdır.”
bir yılına da “hicri (ay) yıl” denir. Mi- rüşüp, programlarına da çıktığımdan, saat tutulurken Türkiye’deki Müslü-
ladi yıl, dünyanın güneş çevresinde kendisine çabuk ulaşarak programa manlar için her sene ortalama 16 saat İster kutuplarda, ister uzayda, ister
bir defa dolanması için geçen süredir. telefon ile bağlanıp gerçeği şöyle an- sürecekti. Kuzeye gidildikçe artacak ekvatorda veya Türkiye’de, oruca
Bu süre 365 gün 6 saattir. Hicri yıl ise latmıştım: ve İzlanda’da her sene 22 saat tutula- gücünüz yetmiyorsa örneğin kronik
ayın dünya çevresinde 12 defa dolan- caktı. Güney yarım küredeki Müslü- veya o anda oruç tutmanıza mani bir
ması sonucu geçen süredir. Ay, dünya Bilindiği gibi dünyamız kendi etrafın- manlar ise tam tersi olacaktı, her sene hastalığınız varsa ve de samimiyseniz
çevresinde 29,5 günde dolanır, bunu da dönerek gece ve gündüzün oluşma- ekvatorda 12 saat güneye gidildikçe 2 fidye vermek, oruç tutmanın yerini al-
12 ile çarptığımızda, bir hicri yıl 354 sını sağladığı gibi, aynı anda güneşin saate kadar düşecekti. Bunun neresi mış oluyor.
gün sürmüş olur. Aradaki fark, mate- etrafında da dairesel değil bir eliptik adalet?
matik olarak tam şöyledir: 365,2422 düzlemde döndüğü için mevsimlerin İslam dininin, diğer dinler gibi bilim-
– 354,367 = 10,8752 gündür. Halk di- oluşumunu sağlar. Bu başlı başına bir Allah (c.c.), orucu tesadüfen ve o dö- sel olarak ispatlanmaya ihtiyacı yok-
linde bu 10,5 ile 11 gün olarak bilinir. mucizedir. Dünyamız güneş etrafında nemde Arabistan Yarımadası’nda hicri tur. Neticede bu bir inanç meselesidir.
Demek oluyor ki hicri yıl, miladi yıl- dönerken yörünge eksenine dik bir takvim kullanıldığı için hicri takvime Ancak, bir inanan olarak ben, hayatı-
dan 10-11 gün kadar daha kısadır. Hic- eksen etrafında dönmez, kendi etra- göre farz kılmadı. Hem bu dünyada mın hiçbir döneminde meşgul oldu-
ri aylar da bazen 29 gün bazen de 30 fında döndüğü ekvator eksenine dik hem de öteki dünyada gerçek adalet ğum bilimsel çalışmaların, inancım
gün çeker. Orucun her yıl 10 gün önce olan “yer (dönme) ekseni”ne dik ola- sahibi olduğu için, diğer tüm takvim ile çeliştiğine hiç rastlamadım. Buna
gelmesi bu iki takvimin farkından kay- rak döner. Dünyanın, güneş etrafında çeşitlerini bildiği halde sadece hicri henüz çok az bir kısmını bildiğimiz ve
naklanıyor. döndüğü yörünge düzlemi ile kendi takvime göre orucu farz kılmıştır. asıl mesleğim olan deprem bilimi yani
etrafında döndüğü ekvator düzlemi sismoloji de dahildir.
Kur’an’da oruç tutmamız hicri takvi- arasında da eğim farkı vardır ve bu
me göre farz kılınmıştır. Oysa hicri açı yaklaşık 23,5 derecedir. Gerçek-
takvim bir senede 10 gün kadar hatalı te dünyamız tam bir küre de değildir.
olup, miladi takvim ise 4 yılda bir gün Geoid dediğimiz kutuplardan hafif ba-
kadar hatalıdır ve bu durumu düzelt- sık bir küresel şekil olup ekseni kuzey
mek için bilindiği gibi Şubat ayı 4 yılda yarım küre için güneşe göre 23,27 de-
bir 28 değil 29 gün çeker. rece eğiktir. Diğer yarım kürede ise bu
eğiklik 66,33 derecedir. 6 ay süre ile
Bu durumda şöyle bir soru ile karşı bu yarım küreler arasında değişir du-
karşıya kalıyoruz. Her şeyi bilen ve rur. Bu eğiklikten dolayı yazın kuzey
kainatın yaratıcısı olan yüce Allah yarım kürede yaşayanlar için dünya,
(c.c.), neden daha çok hatalı olan hic- güneşe doğru yaklaşmış olur ve gü-
ri takvime göre orucu farz kılmış da, neş ışınları kuzey yarım küreye daha
daha az hatalı olan miladi takvime dik vurarak, ekvatorda, gündüz 12 saat
göre farz kılmamış? sürerken kuzeye doğru gidildikçe gün-
düz süresi uzar; 13, 14, ..16, ..20, ..22,
Nitekim yıllar önce benim de tartış- 23, ve en kuzeyde 24 saat sürer ve hiç
malara katıldığım o zamanın çok takip gece olmaz. (Onun için bu sene biz
edilen “Ceviz Kabuğu” programında Türkiye’de 16 saat kadar oruç tutarken
bu konu ele alınmıştı. Hulki Cevizoğ- İzlanda’da yaşayan bir arkadaşımız 22
lu’nun konuğu ilahiyatçı Prof. Bay- saat oruç tutuyordu!). Kuzey kutbun-
raktar Bayraklı idi ve oruç konuşulu- da ise güneş ışınları yeryüzüne para-
yordu. 19 Mayıs Üniversitesi’nden bir lel geldiklerinden yazın 6 ay gündüz,